Federal Almanya Hükümeti, Ermeni soykırımı iddialarını silen bir karar açıkladı. Kararın Strazburg’ta görülecek olan Perinçek-İsviçre davasından hemen önce duyurulması dikkat çekti. Federal Hükümetin 13 Ocak 2015 tarihli, 18/3722 dosya numaralı kararı 21 Ocak günü Federal Meclisin (Bundestag) internet sitesinde yayımlandı. 

Sol Parti (Die Linke) milletvekillerinin ‘1915 olaylarının soykırım olup olmadığı’ sorusunu içeren önergesine, Alman Hükümeti şu yanıtı verdi: 

“Federal Hükümet 1948’de imzalanan ve 1951’de yürürlüğe giren BM Soykırım’ın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne gönderme yapar; sözleşme Federal Almanya Cumhuriyeti tarafından 22 Şubat 1955’te uygulamaya konulmuştur. Sözleşme geriye dönük uygulanamaz.” 

SOYKIRIM MI DEĞİL Mİ?

Sol Parti’nin Federal Meclis vekillerinden Ulla Jelpke, Christine Buchholz ve Sevim Dağdelen, 9 Aralık tarihinde Alman Hükümeti’ne yazılı soru önergesi verdi.

Önergede Alman Hükümeti’nin 1915 olayları hakkındaki soykırım değerlendirilmesine tutumu, anma toplantısı düzenlemeye yönelik hazırlıkları soruldu. 

Sol Parti vekilleri ayrıca, Alman ders kitaplarına soykırım iddiasının yerleştirilmesini ve yalana karşı çıkanların cezalandırılmasını da sordu. 

“Ermenilerin 1915’te yaşadıkları tehcir ve zorla göçü Alman Hükümeti 1948 BM Soykırım’ın Önlenmesi ve Cezalandırılması  Sözleşmesi tanımına göre soykırım olarak mı değerlendirmektedir?” sorusuna Sözleşme’nin “geriye dönük uygulanamayacağı” belirtilerek, şu yanıt verildi:  “1915/16 olayları konusunda araştırmaları her zaman teşvik ediyoruz. Bu araştırmaların sonucunun değerlendirmesi bilim insanlarına mahsus kalmalıdır.” 

Hükümet ayrıca, “1915 olaylarının değerlendirmesi esas olarak Türkiye ve Ermenistan’a aittir” ifadesini kullandı.

HÜKÜMETTEN SOYKIRIM ANMASI YOK

Önergedeki “Alman Hükümeti 100. yıldönümünde,  24 Nisan’da anma toplantısı düzenleyecek mi?” sorusuna ise Federal Hükümetin yanıtı, “Herhangi bir anma hazırlığı içinde değiliz” oldu. 

Önergede, Alman Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier’in Ermenistan ziyaretinde “soykırımın ve 100. yıldönümünün” ele alınıp alınmadığı soruldu.

Hükümet bu soruya “Dışişleri Bakanı Steinmeier tehcir ve katliam mağdurlarını andı” yanıtını verdi. Federal Hükümet yanıtında ikinci kez, 1915 olaylarının “öncelikle Türkiye ve Ermenistan arasında ele alınması gerektiğini” vurguladı ve Alman Hükümeti’nin arabulucuk desteğini dile getirdi.

TARİH KOMİSYONU'NA DESTEK

Alman Hükümeti ayrıca Ermenistan, Türkiye ve uluslararası tarihçilerden kurulu bir komisyonun hayata geçirilmesini savundu. Bu noktada sorunun çözümünün Türkiye ve Ermenistan arasında olduğu yanıtta üçüncü kez vurgulandı. 

Sol Parti vekilleri, iki ülke arasındaki yakınlaşma öncesinde Türkiye’nin soykırımı kabul etmesi gerektiğinin, Alman Hükümeti tarafından destek görüp görmediğini sordu. Hükümet bu soruyu  “Federal Hükümet, Türk ve Ermeni hükümetlerini yakınlaşma çabalarını önkoşulsuz başlatmaya davet ediyor” ifadesiyle yanıtladı.

DİYASPORA'DAN ALMANYA'YA DESTEK YOK

Ayrıca soru önergesinde Almanya’nın başlattığı arabulucuk girişimlerine Ermeni diyasporasının tepkileri soruldu.  Hükümet bu soruya şu yanıtı verdi: “Bu girişimlere Ermeni diyasporası ve Almanya’daki temsilcilerinden herhangi bir tepkinin geldiğine dair bilgi yok.” Sol Parti vekilleri tarafından verilen soru önergesinin bir sorusu “soykırım iddialarının ders kitaplarına alınması yönünde bir çalışmanın olup olmadığı”. Hükümet önce, eğitim içeriğinin eyalet yetkisinde bulunduğunu belirtiyor.  Önergede ulusal önemi nedeniyle Federal  Hükümetin müdahil olması talebine hükümet tekrar “yetkimiz yok” yanıtını veriyor.  

ÖNERGE SAHİPLERİNDE DİYASPORA ENDİŞESİ

Soru önergesinde Sol Parti vekilleri Hükümete karşı oldukça eleştirel bir dil kullanıyor. “En az 22 ülkenin soykırımı tanıdığını” vurgulayan önerge sahipleri, Alman Hükümetinin önceki dönemlerde farklı bir tavır sergilediğini belirtiyor. 

Önergenin giriş metninde Alman parlamentosunun 2005 yılındaki bildirgesinde 1915 olaylarını BM Sözleşmesi kapsamında değerlendirdiği ve “dolaylı olarak soykırım olarak tanıdığı” belirtiliyor. Tarih değerlendirmesinin bugün “bilim insanlarına bırakılması” ise “kullanılan söylemde gerileme” olarak değerlendiriyor. 

Giriş metninde ayrıca “trajik 1915/16 olaylarının Türkiye ve Ermenistan devletleri arasında ele alınmasının”, Ermeni diasporasını kapsayan önceki kararlara ters düştüğü belirtiliyor. 

ÖNERGEDE 30 KEZ 'SOYKIRIM', YANITTA İSE 'KATLİAM VE TEHCİR'

Soru önergesinde toplam 30 kez soykırım ve jenosit terimi kullanılıyor. Önergenin başlığı da “Osmanlı İmparatorluğunda Ermenilere karşı düzenlenen soykırımın 100. Yılı”. 

Hükümetin yanıtında ise ısrarla “katliam”, “tehcir” ve “zorunlu göç” kavramları kullanılıyor. Hükümet sadece soru üzerine Yunanistan gibi ülkelerde uygulanan, soykırımı kabul etmeyenleri cezalandıran yasaları betimlerken soykırım kavramını kullanmış. Ve burada bile kelimeyi tırnak içine almış.

SOYKIRIMI KABUL ETMEYENE KARŞI CEZA OLMAZ

Soru önergesinde, hangi ülkelerin “soykırımı inkarı cezaya tabi tuttukları” soruluyor.

Yanıttta, İsviçre, Slovakya ve son haftalarda Talat Paşa Komitesi’nin de ziyaret ettiği Yunanistan belirtiliyor.

Federal Hükümet, sözkonusu yasaların uygulaması hakkında “bilgiye sahip olmadığını” belirtiyor.

Sol Parti vekilleri Alman hükümetine, soykırımı inkarı cezaya tabii tutacak bir yasa tasarısının hazırlığını soruyor. Hükümet önceki bir açıklamayla yanıtlıyor.  

17/1956 numaralı ve 4 Haziran 2010 tarihli Federal Hükümet yanıtında, soykırım iddiasının reddini cezaya tabii tutma önerisine şu yanıt verilmiş:

“Federal Hükümet’in görüşüne göre soykırım inkarını genel olarak cezaya tabi tutmak mümkün değildir. Böyle bir ceza tanımı, ceza mahkemelerini somut davalarda çözülemeyecek sorunlarla karşı karşıya bırakır. Çünkü mahkemeler, hangi tarihi ve güncel olayların Uluslararası Ceza Hukuku’nun 6. Maddesine göre soykırım oluşturduğunu değerlendirmek zorunda kalır.”

Aydınlık