BU MÜMKÜN MÜ?

Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Covid-19 sürecinde hükümetinin tartışmalı kararlarının yanı sıra kendi sağlık problemleriyle dikkatlerin üzerine çevrildiği isimler arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Pandeminin başından beri iki kez izolasyona girmek zorunda kalan Başbakan Johnson önce 27 Mart’ta Covid-19 testinin pozitif çıkmasıyla üç gün de hastanede tedavi görerek karantina süreci yaşadı. 12 Kasım’da ise Toriler’den parlamento üyesi Lee Anderson’la bir araya geldikten sonra Anderson önce tat alma yetisini kaybettiğini, daha sonra da testinin pozitif çıktığını açıkladı. Filyasyon için Johnson’la temasa geçen NHS Test ve Takip ekibi, izolasyon önerisinde bulundu.

Başbakan Johnson, “Hastalığa yakalanmış olmamın bir önemi yok… Hastalığın yayılmasını engellemeliyiz ve bunu şu anda yapabileceğimiz yollardan biri de filyasyon ekipleri sizle iletişime geçtiğinde 14 gün boyunca kendi kendini izole etmek” dedi.

Peki Covid-19’a ikinci kez yakalanmak mümkün mü? Antikorların ömrü ne kadar? Semptomlar ne kadar sürüyor?

İki kez Covid’e yakalanabilir miyiz?

Kısaca cevaplamak gerekirse, evet! Covid’e ikinci kez yakalanma vakası ilk olarak Ağustos ayında Hong Kong’da rapor edildi. Hong Kong Üniversitesi Mikrobiyoloji Departmanı’nın çalışmasında yer alan ifadelere göre genç ve sağlıklı gözüken bir hastanın, Covid enfeksiyonuna ilk kez yakalandıktan 4.5 ay sonra ikinci kez enfekte olduğu tespit edildi. Testler, virüs yapısının ilk enfeksiyondan genetik olarak farklı olduğunu gösterirken bu da pozitif testin, ilk enfeksiyondan kalan partiküller yerine gerçekten yeni bir enfeksiyonun varlığını tespit ettiğini kanıtlamış oldu.

Lancet’de yer alan bir rapora göre ise ABD’nin Nevada eyaletinde bir adam ilk enfeksiyonundan yaklaşık bir ay sonra ikinci kez Covid-19’a yakalandı. Endişe verici bir şekilde ikinci tedavi sürecini daha ağır geçiren 25 yaşındaki hasta yoğun nefes darlığı ile mücadele etti ve zorlu sürecin ardından iyileşerek hastaneden ayrıldı.

The Telegraph’ın haberinde bu örneklerin haber değeri taşımasının sebebi olarak hala ikinci kez Covid’e yakalanma durumunun oldukça nadir gözükmesi. Bilindiği üzere aynı enfeksiyon hastalığına iki kez yakalanmanız düşük bir ihtimal. Şu ana kadar Sars-Cov-2 virüsü de genel olarak diğer bulaşıcı virüsler gibi davranmakta. Ve bu durum da aşının sürü bağışıklığı sağlayacağına yönelik güveni güçlü kılıyor.

Pandeminin ilk haftalarında Güney Kore’de ülkenin halk sağlığı kurumu kısa aralıklarla iki kez Covid pozitif çıkan 285 vakayı inceleme altına almıştı. Ancak bu araştırma sonucunda 285 kişinin hiçbirinde virüsün yayılmacı özelliği gözlemlenmedi. Bu vakalar da zaman zaman (özellikle pandeminin ilk döneminde) testlerin ilk enfeksiyonun kalıntılarını tespit ettiğini ortaya çıkardı.

Columbia Ünivesitesi’nden Dr. Angela Rasmussen, “Yeniden enfeksiyonun mümkün olduğunu söyleyebilirim, ancak bu pek olası değil; bunun nadir olacağını düşünüyorum. Ancak çok sayıda insana virüs bulaştığında, nadir görülen olaylar bile endişe verici derecede sık olarak görülebilir” dedi.

Antikorların ömrü ne kadar?

Covid’le ilgili tartışmaların odak noktalarından biri de antikorlar olmuştu. Belirli bir antijenle savaşmak için kanda vücut tarafından oluşturulan proteinler olan antikorlarla ilgili olarak Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Covid-19’u atlattıktan 7 ay sonra “benden antikor fışkırıyor” demişti.

Ancak bilimsel araştırmalar bunun çok mümkün olmadığını gösteriyor! Imperial College London’ın 365 bin kişilik araştırmasına göre koruyucu antikorların 4’te 1’inden fazlası ilk üç ay sonunda yok oluyor. Araştırma ayrıca Haziran’da, ilk dalganın ardından nüfusun yaklaşık yüzde 6’sının antikor oluşturabildiğini de ortaya koydu. Üç ay sonra bu oran yüzde 4.4’e düşecekti.Bilim insanları bu durumun bir nebze endişe yarattığını düşünse de bağışıklığın birkaç ayda öylece yok olmadığının da altını çiziyor. Zira antikorlar vücudumuzdaki geniş kapsamlı bağışıklık ordusunun sadece bir birimi. Antikorlar kadar akyuvardaki T hücrelerinin de öneminin altı çiziliyor. Örneğin Oxford-AstraZeneca aşısı T hücreleri ve antikorları uyarmayı hedefliyor.

Public Health England ve Birmingham Üniversitesi’nin ortak çalışması, corona virüsü hastalarında T hücrelerinin en az 6 ay korunduğunu ortaya koydu.

Semptomlar ne kadar görülüyor?

Covid nispeten yeni bir hastalık olduğu için bilim insanları hala semptomların ne kadar sürdüğünden tam olarak emin değiller. Birleşik Krallık hükümetine göre, Covid’e yakalanırsanız, semptomları ilk fark ettiğinizden veya ilk pozitif testinizden sonra, 10 gün boyunca kendi kendinizi izole etmeniz gerekiyor.

Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgi şu şekilde:

Karantina/izolasyon sürem ne zaman doluyor?

Corona virüsü testi sonucu pozitif çıkan bir kişiyle temas ettiyseniz karantina süreniz son temasınızdan bir gün sonra başlar ve 14 gün sürer. Corona testi sonucunuz pozitif ise, eğer semptomunuz yoksa veya hastalığınız hafif ise (evde tedavi aldıysanız veya hastanede 24 saatten kısa süre yattıysanız) test verdikten sonra izolasyon süreciniz başlar ve 10 gün süre ile izolasyonda kalırsınız. Eğer hastanede yatarak tedavi olduysanız (hastanede 24 saatten uzun süre yatmanız gerektiyse) test verdikten sonra izolasyon süreciniz başlar ve 14 gün süre ile izolasyonda kalırsınız. Eğer yoğun bakımda yatarak tedavi olduysanız veya bağışıklık sisteminizi baskılayan ek bir hastalığınız varsa test verdikten sonra izolasyon süreciniz başlar ve 20 gün süre ile izolasyonda kalırsınız.

Sürecin başında vakaların görüldüğü yolcu gemisi Diamond Princess’te yapılan gözlemlere göre hastalığın hafif bir formuna maruz kalan bir garsonun ayrıntılı bir tıbbi raporu, şahsın 10 gün boyunca semptomlar gösterdiğini ortaya koydu. Aynı zamanda hafif derecede etkilenen dokuz Alman hastayla yapılan bir başka çalışma, 8 ila 11 gün semptom sergilediklerini gösterdi.

Hastalığın daha şiddetli formlarına sahip kişilerin iyileşmesi ise elbette daha uzun sürüyor. Çin’de hastaneye kaldırılan 138 hasta üzerinde yapılan bir araştırma, ortalama yatış süresinin 10 gün olmasına karşın bazı hastalarda bu sürenin iki haftaya çıktığını belirtti. Nadir olsa da uzun Covid denen bazı vakalarda; ilk enfeksiyon geçtikten sonra haftalarca veya aylarca süren yorgunluk, psikiyatrik problemler ve ağrı da gözlemlendi.

SÖZCÜ Gazetesi