KÜRT PETROLÜ İSRAİL'E BAKIN NASIL GİTTİ?

KÜRT PETROLÜ İSRAİL'E BAKIN NASIL GİTTİ?

Mayıs ayının sonuna doğru bir akşam saat geceyarısına yaklaşırken, 100 milyon dolarlık tarihi bir kargoyu taşıyan gemi Türkiye'nin Ceyhan Limanı'ndan demir aldı.

United Leadership adlı tanker o gece ilk kez Kürtler tarafından pompalanan ham petrolü Akdeniz'e taşıdı. 1 milyon varillik bu yük, petrol piyasalarını ve Orta Doğu'nun jeopolitik dengelerini değiştirme potansiyeliyle beraber yola çıktı.

IRAK TEHDİT EDİYOR

Irak hükûmeti ile anlaşamayan IKBY'nin kendi petrolünü ihraç etme kararı ilk meyvesini 22 Mayıs'ta verdi. O gün 1 milyon 48 varil ham petrol taşıyan United Leadership adlı tanker Ceyhan'dan ABD'nin güney sahiline doğru yola çıktı. Fakat tankerin son durağı ve alıcısı konusunda hiçbir açıklama yapılmadı. Nitekim tanker yola çıktıktan günler sonra Cebelitarık Boğazı'nı geçince, kaptan rotayı değiştirdi.

Kürt Bölgesi'nin petrol satışlarının yasadışı olduğunu iddia eden ve sevkiyatı durdurmaya kararlı olan Bağdat hükümeti, tanker Ceyhan limanını terk ettikten kısa bir süre sonra harekete geçti. Irak hükûmeti Paris'teki Uluslararası Ticaret Mahkemesi'nde Türkiye aleyhine tahkime gidilmesi için başvuruda bulundu. Irak, Türkiye'nin ülkeyi 250 milyon dolar zarara uğrattığını iddia ediyordu. Bu meblağ tankerin yükünün değerinin iki katından da fazlasına denk geliyordu.

Irak hükûmeti bununla da kalmadı, petrolün alıcılarına Irak'ın güneyindeki daha büyük petrol stoklarından bir daha faydalanamama tehditleri yaptı.

IKBY'nin petrol ihracatlarına doğrudan bağlantılı bir kaynak o günlerde yaşananları, "En çok şampanya patlatacak olan bizdik ama yapmadık. Nerede ne olacak, para nasıl gelecek, bir sonraki adım ne, diye düşünüp duruyorsun," diyerek anlattı.

IRAK'TAN İKİNCİ HAMLE

United Leadership geriye dönmeye başladığı sıralarda Irak bir hamle daha yaptı ve ABD'nin de içinde bulunduğu bazı ülkelerden petrolün alıcıya ulaşmasını önlemek için yardım talep etti.

Bu sırada denizde geçirdiği iki haftadan sonra güneye yönelen United Leadership 3 Haziran'da Fas'ın Muhammediye Limanı'na ulaştı. Konuyla ilgili kaynaklara göre tankerin kaptanı Fas'ta ham petrolü boşaltmak istedi. Ancak bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Fas'lı yetkilileri arayarak buna izin vermenin ciddi yasal yükümlülükler doğuracağı uyarısında bulundu.

Bu uyarıların ardından yükünü boşaltamayan tanker Fas açıklarına demirledi. Bir petrol traderı uluslararası sulardaki gemiyle ilgili, "Buna kimse dokunmaz, ama bir yandan da herkes takip etmek istiyor" ifadesini kullandı.

KÜRTLER TAKTİK DEĞİŞTİRİYOR

Yaşanan gelişmeler üzerine Kürtler taktik değiştirdi. 9 Haziran'da, IŞİD Irak'ın en büyük ikinci şehri Musul'u ele geçirirken ikinci bir tanker Türkiye'nin Ceyhan Limanı'nı terk etti. United Emblem isimli tanker batıda Malta'ya doğru yola çıktı. Konuyla ilgili kaynaklara göre uluslararası sularda bekleyen gemi bir hafta sonra yükünü SCF Altai adlı gemiye devretti. Böylelikle, Kürtlerin ilk petrol satışı da gerçekleşmiş oldu.

İSRAİL'İN AŞKELON LİMANINA DEMİRLİYOR

Bu satışın ardından hiçbir yetkili henüz alıcının kimliğini doğrulamadı. United Amblem'den Kürt petrolünü alan Altai isimli tanker daha sonra doğuya giderek İsrail'in Aşkelon Limanı'na demirledi. Burada Kürt petrolü bir depoya boşaltıldı. Kürt Enerji Bakanlığı bu süreci "Bağdat'ın yaklaşık üç haftalık tacizlerine ve yersiz müdahalelerine rağmen" elde edilmiş bir diplomatik ve siyasi başarı olarak nitelendirdi.

PARA IKYB'NİN HALK BANKASINDAKİ HESABINA YATIYOR

Kürt petrolünün boşaltılmasından iki gün sonra IKBY'nin Türkiye Halk Bankası HALKB.IS hesabına 93 milyon dolar yatırıldı. Türk ve IKBY yetkilileri ödemenin Fas açıklarında bekleyen United Leadership tankeri için yapıldığını açıkladılar. Ödemeyle ilgili bilgi sahibi bazı kaynaklar ise paranın İsrail'de boşaltılan petrol karşılığında yapıldığını söyledi.

İsrail ile diplomatik ilişkileri olmayan Irak hükûmeti bu konuda bir adım atamadı. ABD ise sessiz kaldı.

Cumhuriyet Gazetesi